Informatie Batterijsystemen

Wat is een thuisbatterij? 

Een (thuis)batterijsysteem is een energie opslagsysteem dat in uw woning of bedrijf kan worden geïnstalleerd. Met een batterijsysteem kan de door uw zonnepanelen opgewekte energie worden opgeslagen, zodat die energie later kan worden gebruikt wanneer er meer vraag is of wanneer de zonnepanelen geen energie produceren. Essentieel bij een zonnepanelensysteem met batterijen is een bidirectionele (hybride) omvormer en de energiemeter met eventueel benodigde stroomspoelen. Uw omvormer moet weten hoeveel stroom welke kant op gaat, zodat hij kan bepalen waar de opgewekte zonnestroom naar toe moet. Naar de batterij, of naar de meterkast voor eigen verbruik of teruglevering. Een batterijsysteem kan ook worden geplaatst als u geen zonnepanelen heeft. In combinatie met een dynamisch energiecontract kunt u dan goedkope stroom van het net opslaan, welke stroom u weer gebruikt als het tarief hoog is.

Waarom een thuisbatterij? 

De voordelen van een ‘normale’ thuisbatterij;

• U voorkomt terugleverkosten door een hoger eigen gebruik van uw zonnepanelensysteem.
• Door hoger eigen gebruik bent u voorbereid op het einde van de salderingsregeling
• De batterij kan fungeren als ‘noodstroomvoorziening’. Hier kan een aparte Back-up module voor nodig zijn (Growatt).

Met een ‘slimme’ thuisbatterij komen daar de volgende voordelen bij;

• U kunt maximaal profiteren van dynamische uurtarieven.
• U heeft een uitgebreid inzicht in de prestaties van de batterij.
• Door uw thuisbatterij beschikbaar te stellen voor stabilisatie van het energienet kunt u geld verdienen door te handelen op de onbalansmarkt.

De 'normale thuisbatterij 

Bij vrijwel alle energieleveranciers betaalt u nu een bedrag per maand of per kW voor het terugleveren van stroom aan het net, afhankelijk van de hoeveelheid stroom die is opgewekt.

Met een ‘normale’ thuisbatterij kunt u het eigen verbruik van uw zonnepanelen verhogen van zo'n 30% naar 65%. Door energie op te slaan, kunt u de terugleverkosten sterk verminderen. De besparing kan daardoor oplopen tot zo’n € 150,- per jaar bij een gemiddelde PV installatie van 3.500 kWu. Als de salderingsregeling wordt beëindigd in 2027 betekent dit, dat u nog slechts over de opgewekte stroom die u direct gebruikt de volledige besparing van het energietarief van ca. € 0,28 per kWu behaalt. Voor het overige deel ontvangt u een (lagere) terugleververgoeding die waarschijnlijk ca. € 0,08/0,09 per kWu gaat bedragen (minimaal 50% van het kale leveringstarief). Door een verhoging van het eigen gebruik van 30% naar 65% kunt u dan bovenop de genoemde besparing op de terugleverkosten bij een installatie van 3.500 kWu ca. € 350,- per jaar besparen. Met een airco, een warmtepomp of een laadpaal kunt u uw eigen verbruik in combinatie met een batterij vaak verhogen tot zelfs 80% of meer, waardoor de genoemde besparingen nog groter zullen zijn.

De ‘slimme’ thuisbatterij

Een ‘slimme’ thuisbatterij verschilt van een ‘normale’ thuisbatterij door de toevoeging van een Energie Management System (EMS) in combinatie met dynamische tarieven. We spreken dan van geoptimaliseerd laden, waarbij het laden van de batterij wordt geoptimaliseerd op basis van de actuele energieprijzen. Met een dynamisch contract handelt u dan automatisch op de energiemarkt (de Day Ahead Market). Met uw batterij verkoopt u de energie uit uw batterij wanneer de prijzen hoog zijn en koopt u wanneer de prijzen laag zijn. Dit houdt niet alleen in dat de thuisbatterij overtollige zonne-energie opslaat, zodat u deze kunt gebruiken wanneer de zon niet schijnt, maar het EMS zorgt er dan ook voor dat de opgeslagen energie op de meest efficiënte momenten wordt ingezet, bijvoorbeeld tijdens piekuren met hoge energieprijzen. Door ‘slim laden’ wordt de thuisbatterij dus niet alleen geladen met eigen zonnestroom, maar ook met netstroom op de goedkoopste uren van de dag. U kunt hier vaak honderden Euro’s per jaar mee verdienen/besparen. Een besparing van € 500,- per jaar mag worden verwacht met een gemiddeld batterijpakket van 10kW.

Door het stroomnet in balans te houden kunt u een vergoeding ontvangen die kan oplopen tot meer dan € 2.500,- per jaar met een 20 kW batterijsysteem. Een Enphase batterijsysteem is standaard compleet met EMS software t.b.v. handelen op de onbalansmarkt. Een Growatt batterijsysteem dient te worden voorzien van een Bliq Energy manager.b.v. handelen op de onbalansmarkt. Voor wat betreft het handelen op de onbalansmarkt moet wel worden opgemerkt dat netbeheerder Tennet met ingang van eind november 2024 de informatie over de actuele balanssituatie heeft vertraagd van 2 minuten naar 5 minuten, waardoor er nu iets minder snel gereageerd kan worden en er dus waarschijnlijk iets minder verdiend kan worden met het handelen op de onbalansmarkt.

‘Slimme’ Batterijen van Growatt en Enphase 

WarmteBeheer biedt batterijen aan in combinatie met een EMS van de merken Enphase en Growatt.

Growatt; de Smart Scheduling module

Huishoudens met batterijsysteem van Growatt en een dynamisch tarief bij hun energieleverancier kunnen kosteloos van de fluctuerende energieprijzen profiteren met het energiemanagementsysteem (EMS) van Growatt. In de “Smart Scheduling Mode” worden het verbruik en de verwachte energieprijzen (Day Ahead Market) geanalyseerd. Op basis van deze informatie maakt de software een laad-ontlaadschema voor de volgende dag. De batterij laadt zich automatisch op wanneer de tarieven het laagst zijn en levert terug aan het net bij hoge prijzen. Na 4 weken analyse kent het Growatt EMS de energiebehoefte van elk huishouden. Het systeem optimaliseert dan volledig automatisch het stroomverbruik.
Eén van de grootste voordelen van het Growatt EMS is het gebruiksgemak. Gebruikers kunnen binnen enkele minuten aan de slag via het klantenportaal en de app.

De batterij en het Growatt EMS zijn ontworpen om naadloos samen te werken met PV systemen met een Growatt omvormer, maar het Growatt EMS biedt ook de mogelijkheid om Growatt batterijen aan te sluiten op 1-fase en 3-fase zonnepaneelinstallaties, ongeacht het PV omvormer merk (AC retrofit). Met het Growatt EMS kunt u (nog) niet handelen op de onbalans markt. Het is wel mogelijk om ten behoeve van het handelen op de onbalansmarkt gebruik te maken van een extern (Bliq) EMS dat ook door WarmteBeheer wordt aangeboden.

Enphase; het IQ energy management

IQ Energy Management is ingebouwd in elk nieuw Enphase Energy System met een IQ Gateway Metered. Via een software update kunt u gebruik maken van optimalisatie op basis van dynamische tarieven. In combinatie met de IQ batterij biedt het IQ Energy management de mogelijkheid om geproduceerde zonne-energie en laaggeprijsde net-energie op te slaan in de batterij om te gebruiken of te exporteren wanneer de netprijzen hoog zijn. IQ Energy Management wordt steeds slimmer en leert van de verbruikspatronen van een huis, het verwachte weer, eventuele dynamische energietarieven en begint met het voorspellen van de zonneproductie en de dagelijkse energiebehoeften. Met behulp van intelligente voorspellingen en cloudgebaseerde AI-technologie berekent IQ Energy Management het optimale stroomgebruik op basis van uw energiedoelen. IQ Energy Management beheert uw Enphase systeem door te bepalen wanneer net-, zonne- en thuisbatterij-energie moet worden gebruikt en wanneer energie-intensieve apparaten en het laden van de auto moeten worden ingepland (met de Energy router+). Het Enphase-systeem schakelt de zonnepanelen automatisch uit bij negatieve stroomprijzen. Alles is eenvoudig te bedienen via de Enphase App. Met IQ Energy Management kunt u automatisch handelen in energie op de onbalansmarkt. Dit kan momenteel met een dynamisch contract van de energiemaatschappij Next Energy.

Batterijsystemen en fiscale voordelen 

Particulieren;

Als u als particulier een thuisbatterij aanschaft, kunt u vaak de Btw terugvragen. U betaalt dan feitelijk 0% Btw over uw thuisbatterij.

U dient dan wel te voldoen aan een aantal voorwaarden.

• Type thuisbatterij: u kunt de btw terugkrijgen voor een ‘slimme’ thuisbatterij Batterijen van Enphase en Growatt met het EMS zijn ‘slim’.
• Type energiecontract: u dient een dynamisch energiecontract te hebben. Dat contract moet op de naam van de aanvrager van de btw teruggave staan. Het dynamisch contract dient in te gaan binnen 2 maanden na aanschaf van het batterijsysteem.
• U handelt met energie: met een ‘slimme’ batterij en een dynamisch energiecontract verkoopt u energie. Hierdoor ziet de Belastingdienst u als btw-ondernemer en kunt u de btw dus ook terugkrijgen.
• U heeft niet eerder gebruik gemaakt van de Kleine Ondernemers Regeling: heeft u zonnepanelen gekocht voor 2023 en maakte u gebruik van de Kleine Ondernemersregeling (KOR) om hierover btw terug te krijgen? Dan zal de Belastingdienst uw aanvraag voor de thuisbatterij mogelijk weigeren. Tenzij u de aankoop van de batterij en uw energiecontract op de naam van uw partner zet.

Ondernemers;

Ondernemers kunnen de aankoop van een slim batterijsysteem fiscaal aftrekken via de energie-investeringsaftrek (EIA) en de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA). Met deze belastingvoordelen kunt u veel geld besparen op de aanschaf van een slim batterijsysteem. De energie-investeringsaftrek (EIA) is een aantrekkelijke fiscale regeling voor ondernemers die investeren in energiebesparende bedrijfsmiddelen of duurzame energie, zoals een slim batterijsysteem. Deze regeling biedt de mogelijkheid om 40% van de aanschafwaarde van de winst af te trekken.. Een belangrijke voorwaarde is dat de batterij voldoet aan de eisen van de Energielijst. Indien u geen gebruik kunt maken van de EIA (voor de EIA dient u een batterijsysteem van minimaal 15 kW te plaatsen i.c.m. een zonnepanelensysteem van ten minste 15 KW), dan kunt u wel gebruik maken van de Milieu-investeringsaftrek (MIA) . Deze aftrek bedraagt voor batterijsystemen i.h.a. 36%. Afschrijving kunt u ook nog versnellen tot 75% in één keer met de z.g.n. VAMIL regeling.

Ondernemers kunnen daarnaast ook profiteren van de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA). De KIA is bedoeld voor ondernemers die kleinere investeringen doen in bedrijfsmiddelen. Om hiervoor in aanmerking te komen, moeten de bedrijfsmiddelen door de Belastingdienst worden erkend als aftrekposten. Een slim batterijsysteem valt hier in de regel onder. Als ondernemer voor de inkomstenbelasting moet u in 2024 tussen de € 2.801 en € 387.580 investeren in bedrijfsmiddelen voor uw onderneming om in aanmerking te komen. De KIA biedt u de mogelijkheid om 28% van de aanschafwaarde van de winst af te trekken. 

Een rekenvoorbeeld;

Stel, u wilt een investering doen van € 10.000 in een batterijsysteem.

• De aanschafwaarde (€ 10.000) mag u in 5 jaar afschrijven en dus in mindering brengen op de winst. Dit is dus € 2.000,- per jaar.
• Vanuit de EIA kunt u 40% (2024) van de winst aftrekken, dat is dus € 4.000.
• Met de KIA kunt u nog eens 27% van de winst aftrekken, dat is dus € 2.800.

Dit betekent dat u in totaal € 16.500 van de winst kunt aftrekken, waarover u dus geen inkomstenbelasting hoeft te betalen.

Met een jaarlijkse winst van € 100.000 valt dit voordeel in de inkomstenbelastingschijf waarover u 49,5% belasting betaalt. Dat betekent dat u over de € 16.500 winstaftrek een totaal fiscaal voordeel van € 8.167,50 verkrijgt. Bij een vennootschapsbelasting van 25,8% bedraagt uw fiscale voordeel € 4.334,40

Thuisbatterijen; welke capaciteit? 

De batterijcapaciteit wordt gemeten in kilowattuur (kWh), dit geeft aan hoeveel energie de batterij kan opslaan. Voor een thuisbatterij die gebruikt wordt in een huishouden ten behoeve van een hoog eigen gebruik van uw zonnepanelen of zelfs nul-op-de-meter is in de eerste plaats de capaciteit van een batterij van belang, omdat je hiermee bepaalt hoe lang de batterij in staat is om de woning van stroom te voorzien. Naast de opslagcapaciteit in kWu is het vermogen dat het batterijsysteem kan leveren in kWu van belang. Dit vermogen wordt niet alleen bepaald door de batterij, maar eveneens door het maximale vermogen van de omvormer. Een batterij van 10 kWu met een maximaal uitgangsvermogen van 5 kWu kan dan gedurende 2 uur 5 kWu leveren, mits ook de omvormer 5 kWu kan leveren. Houdt wel rekening met een ontlaad efficiëntie van ca. 90% van een batterij en ook met enig efficiencyverlies bij de omvormer).

In een gemiddeld huishouden zal in het overgrote deel van de tijd het verbruik van het huishouden gemiddeld niet boven de 2 kWu komen, zodat een batterij met een capaciteit van 10 kWu (met een vermogen van 5 kWu) u de gehele avond van stroom kan voorzien. Indien u beschikt over apparaten die veel vermogen vragen, zoals een warmtepomp en een laadpaal kan het verstandig zijn om uit te gaan van een grotere capaciteit, tot bijvoorbeeld 20 kWu voor een huishouden. Ook wanneer een thuisbatterij wordt gebruikt om in energie te handelen (hiervoor is een dynamisch energiecontract nodig) is een batterij met een hogere capaciteit en een hoog omvormer/laadvermogen wenselijk. Hoe hoger de batterijcapaciteit, het vermogen en het omvormervermogen, hoe meer en hoe sneller de opgeslagen energie aan het net kan worden terug geleverd. Batterijen van 20 kWu en hoger worden meestal gebruikt in grotere woningen of bij bedrijven waar veel energie-opslag nodig is.Uitgaande van een nul- op -de- meter behoefte (dus niet van dynamisch handelen) zijn factoren waarnaar gekeken moet worden bij de berekening van de benodigde capaciteit van een batterij zijn o.a. het dagelijks energieverbruik, het verbruikspatroon, de zonnepaneelproductie, de tijd die u zelfvoorzienend wilt zijn, de efficiency van de batterij en de eventuele behoefte aan een noodstroomvoorziening. WarmteBeheer kan u adviseren bij het bepalen van de voor u geschikte grootte van de batterij.

Drie manieren om een thuisbatterij aan te sluiten 

Voor het realiseren van een batterijsysteem bestaan meerdere mogelijkheden. Elke manier heeft zijn eigen voor- en nadelen.

AC Retrofit; het AC gekoppelde batterijsysteem

Hierbij wordt een batterij aangesloten op de meterkast. Een dergelijk batterijsysteem staat los van eventueel reeds aanwezige zonnepanelen en omvormers. In de meterkast wordt een Smart meter geplaatst, die met de batterijomvormer communiceert. Wanneer er teruglevering dreigt, dan zal de batterij deze energie opnemen. Wanneer er vraag is naar energie en de bestaande zonnepanelen dit niet kunnen leveren zal de batterij deze energie leveren.

Voordelen van een AC Retrofit configuratie 

• Deze configuratie kan aan elk bestaand PV-systeem toegevoegd worden 
• De batterij omvormer en de batterijen kunnen van een ander merk zijn dan de eventueel aanwezige PV omvormer
• Kan (bijna) altijd worden geplaatst, ook als er meerdere of oudere PV omvormers geïnstalleerd zijn

Nadelen van een AC Retrofit configuratie 

• Meer energieconversies van DC naar AC en vice versa, met hogere conversieverliezen tot gevolg
• Meerdere apps nodig als de PV omvormer en het batterijsysteem van verschillende merken zijn
• Extra ruimtebeslag als gevolg van meer componenten
• Er is een extra AC-aansluiting (beveiliging) in de meterkast nodig

Wanneer is een AC Retrofit configuratie de beste optie?

Een AC-gekoppeld systeem is de beste oplossing indien er reeds een PV-installatie met een PV-omvormer is of wanneer de batterij op een geheel andere plek dan de omvormer(s) geplaatst moet worden. De door WarmteBeheer geleverde AC Retrofit batterijsystemen bestaan uit een batterijomvormer en een stroomkabel die op de meterkast wordt aangesloten. De bestaande PV installatie blijft dus volledig intact.

DC Retrofit; het DC gekoppelde batterijsysteem

Hierbij wordt een batterij aangesloten op een reeds aanwezige hybride omvormer of de reeds aanwezige omvormer wordt vervangen voor een hybride omvormer. De batterij wordt hiermee dus zowel op de meterkast als op de aanwezige zonnepanelen aangesloten. Er wordt gelijkstroom geleverd een de hybride omvormer door het PV systeem en de thuisbatterijen.

Ook het DC-gekoppeld batterijsysteem werkt met een Smart meter. Standaard heeft een batterij als doel zowel de terug levering als afname tot een minimum te beperken. Wanneer er terug levering dreigt dan zal de batterij deze energie opnemen. Wanneer er vraag is naar stroom en de bestaande zonnepanelen dit niet kunnen leveren zal de batterij deze energie leveren.
Daarnaast kan er met het batterijsysteem en het bijbehorende EMS handelen in stroom en extra vermogen beschikbaar stellen aan de groepenkast wanneer dit nodig is. De stroom van de zonnepanelen gaat direct naar de thuisbatterij en wordt dus niet omgevormd. De DC stroom wordt door de hybride omvormer omgezet naar AC-stroom die in de woning gebruikt kan worden.

Doordat stroom maar één keer omgevormd wordt treden er dus minder conversieverliezen op dan bij een AC-gekoppeld batterijsysteem.

Voordelen van een DC Retrofit configuratie 

• Geen extra investering nodig voor een aparte batterijomvormer 
• Er is slechts één AC-aansluiting in de meterkast nodig
• Er vindt geen omzetting van PV-stroom (DC) naar batterijstroom plaats
• Er treden minder conversieverliezen op
• Slechts 1 app benodigd om alle data te kunnen bekijken
• Het systeem neemt minder ruimte in beslag dan een AC Retrofit systeem
• Minder kabels benodigd en minder aanpassingen in de groepenkast

Nadelen van een DC Retrofit configuratie 

• De oude omvormer dient vervangen te worden als deze niet hybride is
• De bestaande PV omvormer bepaalt het vermogen van de thuisbatterij
• De locatie van de omvormer bepaalt de locatie van de batterijen

Wanneer is een DC Retrofit configuratie de beste optie?

Wanneer de huidige omvormer al hybride is of de oude omvormer gemakkelijk kan worden vervangen en wanneer de locatie van de omvormer geschikt is voor een thuisbatterij

DC Hybride

Hierbij wordt er een nieuwe zonnepaneleninstallatie geplaatst met een hybride omvormer met bijbehorende batterij. De PV installatie , omvormer en batterij kunnen volledig op elkaar afgestemd worden.

Voordelen van een DC hybride configuratie 

• Alles wordt in één keer geïnstalleerd, waarmee bespaard wordt op installatiekosten
• Alle benodigde systeemonderdelen worden perfect op elkaar afgestemd
• U betaalt geen Btw op de hybride omvormer, omdat deze deel uitmaakt van het nieuwe PV systeem/li>
• Er vindt geen omzetting van PV-stroom (DC) naar batterijstroom plaats
• Er treden minder conversieverliezen op
• Slechts 1 app benodigd om alle data te kunnen bekijken
• Het systeem neemt minder ruimte in beslag dan een AC Retrofit systeem

Nadelen van een DC hybride configuratie 

• De locatie van de omvormer bepaalt de locatie van de batterijen

Wanneer is een DC hybride configuratie de beste optie?

Wanneer u zonnepanelen laat installeren en tegelijkertijd een toekomstbestendig systeem wilt installeren. U bent dan voorbereid op de afschaffing van de saldering en met toepassing van een EMS aansturing en een dynamisch contract kunt u niet alleen maximaal besparen op uw energierekening en profiteren van dynamische tarieven, maar heeft u bovendien ook geen last meer van een steeds voller stroomnet.